Πρωτοχρονιάτικα έθιμα

Ρόδι και Ασκελετούρα ( αγριοκρέμμυδο)

Και τα δύο έρχονται από τα βάθη των αιώνων, μας ακολουθούν από την αρχαιότητα καθώς και τα δύο συμβολίζουν την καλοτυχία, την ευγονία, την αναγέννηση και την υγεία.

Το ρόδι το χρησιμοποιούσαν από την αρχαιότητα διάφοροι λαοί με διαφορετική κουλτούρα- θρησκεία. Σε όλους του πολιτισμούς ακόμα και σήμερα οι πορφυρένιες χάντρες του ροδιού είναι σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας, καλοτυχίας καθώς επίσης και αιωνιότητας.

Ακόμα και σήμερα σε πολλά σπίτια της Κρήτης και όχι μόνο, όταν αλλάζει ο χρόνος σβήνουν τα φώτα, βγαίνουν όλοι έξω και όταν μπει ο καινούργιος χρόνος η νοικοκυρά σπάει το ρόδι στο κατώφλι του σπιτιού και ο πιο τυχερός κάνει το ποδαρικό βάζοντας πρώτα το δεξί του πόδι. Από το έθιμο του σπασμένου ροδιού, προέρχετε η λαική έκφραση « έσπασε το ρόδι » κάνοντας μια καλή αρχή στην πορεία της ζωής του. Αντιθέτως όταν κάποιος είναι καντέμης του φωνάζουν περιπαιχτικά « θα σε φωνάξω να μου σπάσεις το ρόδι την Πρωτοχρονιά». Το συναντάμε επίσης στα κόλλυβα σαν ένδειξη ότι ο αξιομακάριστος είναι κοντά μας νοερά, περιπλανώμενος στη σκέψη μας.

Στην τοπική γαστρονομία έχει ελάχιστη χρήση το ρόδι σε σύγκριση με τους λαούς της Μέσης Ανατολής, που έχουν αρκετές παρασκευές με αυτό. Η προσθήκη των πορφυρένιων χαντρών σε μια εποχική πράσινη σαλάτα με σταμναγκάθι και ρόκα, μαρούλι με άνηθο, φρέσκο κρεμμύδι ή μαρούλι με ρόκα και απάκι αμέσως δίνει την αίσθηση ότι φυσάει ένα αεράκι φρεσκάδας και μαυλιστικών αρωμάτων. Με το που σκάσει στο στόμα η πρώτη μπουκιά οι αισθήσεις ηδονίζονται από τις πολυποίκιλες γεύσεις.

Με τις πέρλες από το ρόδι μπορούμε να φτιάξουμε επίσης και μια σάλτσα για επιδόρπιο ή να φτιάξουμε μια σάλτσα για πράσινη σαλάτα, έχουντας σαν βάση το ρόδι, τη ζάχαρη, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ξύδι και αλάτι. Για την παρασκευή της σάλτσας χρησιμοποιούμε, 200γρ πέρλες ροδιού, 200γρ ζάχαρη και 100γρ νερό. Τα αφήνουμε να βράσουν για 10-15 λεπτά, το σουρώνουμε για να αφαιρέσουμε τα σποράκια και προσθέτουμε λίγο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ανθό αλατιού και λίγο ξύδι πολύ καλής ποιότητας, τα αναμειγνύουμε όλα μαζί στο μίξερ και δοκιμάζουμε.

Πολλοί από εμάς αντιμετωπίζουμε λίγη δυσκολία στο πως να καθαρίσουμε το ρόδι. Το κόβουμε στη μέση, παίρνουμε ένα βαθύ πιάτο ή ένα σκέος βαθύ και με μια κουτάλα το χτυπάμε από πάνω και οι χάντρες πέφτουν κάτω πολύ γρήγορα.

Αγριοκρεμμύδα ή Ασκελετούρα

Την ασκελετούρα πολλοί από εμάς τη βλέπουμε σε πολλά καταστήματα της πόλης μας ντυμένη με αλουμινόχαρτο, με τα όμορφα κορδελάκια. Μερικοί τη σπάνε για το καλό του χρόνου και όλοι τη βάζουν σε κάποιο σημείο του σπιτιού τους για να τους φέρει υγεία και τύχη για τον καινούργιο χρόνο στους ίδιους και στην οικογένεια τους.

Το Δίκτυο Κρητικής Γαστονομίας σας προτρέπει να σπάσετε ένα ρόδι και την ασκελετούρα και να μπει κάποιος τυχερός στο σπίτι σας να σας κάνει ποδαρικό.

Χρόνια Πολλά

Γιάννης Αποστολάκης

Chef Μ.Α.Ι.Χ.


ΤΟ ΡΟΔΙ

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΚΑΛΟΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ

Το ρόδι είναι ένας καρπός που χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης σε πολιτισμούς πολλών λαών ανά τον κόσμο, συμβολίζοντας την καλοτυχία, την γονιμότητα ή το θάνατο. Το ρόδι διακοσμούσε το ναό το Σολομώντα ενώ οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το έθαβαν μαζί με τους νεκρούς τους. Αποτελεί ένα από τα τρία «ευλογημένα φρούτα» του Bουδισμού και οι νιόπαντροι Κινέζοι το καταναλώνουν την πρώτη μέρα του γάμου τους για να ευλογηθεί το μυστήριο. Στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιείται για πολλές παθήσεις όπως αιμορροΐδες, αμυγδαλίτιδα, επιπεφυκίτιδα, ακόμη και για τη φαλάκρα. Στην ελληνική μυθολογία είναι ο καρπός που έδωσε ο Πλούτωνας στην Περσεφόνη για να δεσμευτεί να επιστρέφει στον Άδη και αποτελεί το έμβλημα των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Στη σύγχρονη ελληνική παράδοση, είναι σύμβολο γονιμότητας και αφθονίας αγαθών, γι’ αυτό την Πρωτοχρονιά σπάμε ρόδια.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ανακαλύψει από νωρίς τις θεραπευτικές ιδιότητες του ροδιού και αυτό αποδεικνύεται από αναφορές σε κείμενα του Όμηρου, του Θεόφραστου, του Διοσκουρίδη και του Πλινιού. Οι έρευνες έδειξαν ότι οι πρόγονοι μας είχαν απόλυτο δίκιο. Το ρόδι και ιδιαίτερα ο χυμός του ροδιού αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευεργετικός για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η κατανάλωση 100 γραμμαρίων ροδιού αποδίδει μόνο 68 θερμίδες και μπορεί να εφοδιάσει ένα ενήλικο οργανισμό με το 21% των ημερήσιων αναγκών σε κάλιο, έως 40% σε βιταμίνη C, το 10% του φυλλικού οξέος και 4 γραμμάρια φυτικές ίνες. Επίσης είναι καλή πηγή βιταμίνης Α, βιταμίνης Ε (υπεύθυνη για τη γονιμότητα), χαλκού, μαγνήσιου και σιδήρου. Για ευκολότερο υπολογισμό: 1 κουταλιά της σούπας ζυγίζει 25γρ.

Είναι χαρακτηριστική η υψηλή περιεκτικότητα του ροδιού σε αντιοξειδωτικές ουσίες, ιδιαίτερα ανθοκυανίδες, τανίνες και πολυφαινόλες οι οποίες εμποδίζουν την εμφάνιση καρδιαγγειακών νόσων και προστατεύουν τα κύτταρα από την φθορά που προκαλούν οι οξειδωτικές ρίζες που σχηματίζονται καθημερινά στα κύτταρα από το μεταβολισμό. Μάλιστα η αντιοξείδωτική δράση του ροδιού βρέθηκε να είναι έως και τρεις φορές πιο ισχυρή από το κόκκινο κρασί και το πράσινο τσάι.

Σε έρευνες παρατηρήθηκε ότι η καθημερινή κατανάλωση ροδιού μπορεί να μειώσει την διαστολική πίεση έως και 36% και τη συστολική έως 5%. Λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας του ροδιού σε νάτριο και την υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι το ρόδι είναι ιδιαίτερα ευεργετικό σε υπερτασικούς ασθενείς που λαμβάνουν διουρητικά φάρμακα και έτσι έχουν αυξημένες απώλειες καλίου μέσω των ούρων. Επιπροθέτως χάρη στις αντιοξειδωτικές ουσίες το ρόδι μπορεί να αποτελέσει ασπίδα για τη νόσο του Πάρκινσον, τον καρκίνο του δέρματος και του προστάτη, τις φλεγμονές και την οστεοαρθρίτιδα. Τέλος έχει βρεθεί ότι ο χυμός του ροδιού έχει αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιβηχικές,αντιδιαρροϊκές , στυπτικές και επουλωτικές ιδιότητες.

Σας εύχομαι χρόνια πολλά και το ρόδι που θα σπάσετε να σας πραγματοποιήσει όλες τις ευχές σας για το νέο χρόνο!

Γεωργία Σπ. Πετράκη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος